Vanaf 2013 is het podiumbezoek aan het stijgen, na enkele jaren van daling ten tijde van de economische crisis. In 2016 trokken de podia samen 625.000 bezoeken, versus 492.000 in 2013. Het nieuwe Doornroosje, dat in oktober 2014 openging, trekt meer dan twee keer zoveel bezoekers als het oude Doornroosje. En ook bij enkele andere podia zien we positieve ontwikkelingen in de bezoekcijfers.
Het aantal uitleningen bij de bibliotheek nam in 2015 voor het eerst sinds jaren toe, onder meer door een groei van het aantal bij Bibliotheek op school aangehaakte basisscholen. Het jaarlijks aantal uitleningen per inwoner is in Nijmegen hoger dan in Nederland. Dat geldt vooral voor de jeugd.
Na 2009 is het Museum Het Valkhof niet meer gelukt om meer dan 100.000 bezoekers per jaar te trekken.
Podiumbezoek gestegen
Na een daling in de periode 2008-2012 is het aantal podiumbezoeken weer gaan stijgen. De opening van het nieuwe Doornroosje in oktober 2014 zorgde vervolgens voor een flinke toename in 2015. Het nieuwe Doornroosje trok in 2016 ongeveer twee en een half keer zoveel bezoekers als het oude Doornroosje. Het totaal aantal bezoeken aan podiumvoorstellingen in 2016 (292.525) was 40% hoger dan in 2012 (408.502).
Het aantal filmbezoeken in LUX in 2016 (216.346) was hoger dan het gemiddelde voor de laatste vijf jaar (204.000). Ook het totaal aantal filmbezoeken in Nijmegen, inclusief de commerciële bioscopen, nam flink toe: van 388.000 in 2014 naar 608.000 in 2016. In december 2015 ging in Nijmegen-Noord een nieuwe commerciële bioscoop open met een grote capaciteit (circa 1.800 bioscoopstoelen van de in totaal 3.780 bioscoopstoelen in Nijmegen). Het aantal filmbezoeken in Nijmegen lag in 2016 op 3,5 per inwoner. Dat is minder dan in de benchmarksteden (gemiddeld 4,5 per inwoner), terwijl het aantal bioscoopstoelen per inwoner sinds de opening van de bioscoop in Nijmegen-Noord wat hoger is dan in de benchmarksteden (22 per 1.000 inwoners versus gemiddeld 20 voor de benchmarksteden). Van de benchmarksteden was het aantal filmbezoeken per inwoner in 2016 het hoogst in Arnhem (5,8) en Tilburg (5,7).
Figuur: Aantal voorstellingenbezoeken in gesubsidieerde podia. Bron: gegevens van podia.
Bij verschillende gesubsidieerde podia zien we positieve ontwikkelingen:
- In 2016 trok de Stadsschouwburg bijna 104.000 bezoekers. Dat is meer dan in de vier jaar daarvoor. Ook nam het gemiddeld aantal bezoekers per voorstelling vanaf 2013 toe.
- Na enkele jaren met minder bezoekers (onder meer door de verbouwing van De Vereeniging in 2015) trok De Vereeniging in 2016 weer ruim 60.000 bezoekers, net als in 2012 en 2013.
- In 2016 trokken de voorstellingen bij het Lindenberg Theater wat meer bezoekers dan in de jaren daarvoor, onder meer door de wat hogere gemiddelde zaalbezetting in 2016.
- Op 1 oktober 2014 werd het nieuwe Doornroosje officieel geopend. Het aantal bezoeken steeg fors van ruim 60.000 in 2013 naar circa 133.500 in 2015 en ruim 152.000 in 2016. Doornroosje is sinds 2008 betrokken bij de programmering van Merleyn. De laatste drie jaar trekt dit podium circa 27.000 bezoekers per jaar. Doornroosje zet zich verder in voor activiteiten op buitenlocaties (onder meer Valkhof Festival, Bevrijdingsfestival en FortaRock) en werkt samen met andere podia (onder meer grootschalige concerten in samenwerking met de Stadsschouwburg en De Vereeniging en de Stevenskerk Live concerten tijdens de Vierdaagsefeesten). Ook beheert Doornroosje Openluchttheater De Goffert. Het totaal aantal bezoeken voor alle activiteiten, waar Doornroosje bij betrokken was, lag voor 2016 op 321.000.
- In 2016 trokken de podiumvoorstellingen en debatten in LUX bijna 24.000 bezoekers. Dat is minder dan in 2015 (toen er meer voorstellingen en debatten plaatsvonden) maar meer dan in de jaren voor 2015.
| 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 |
---|---|---|---|---|---|
Stadsschouwburg | 85.392 | 91.901 | 88.077 | 98.407 | 103.886 |
Vereeniging | 62.569 | 63.383 | 51.662 | 54.480 | 61.542 |
Lindenberg Theater | 37.660 | 35.431 | 36.238 | 36.260 | 39.896 |
Doornroosje | 57.506 | 64.380 | 88.569 | 133.546 | 152.170 |
Merleyn | 31.040 | 32.361 | 27.280 | 26.617 | 27.177 |
LUX (exclusief film) | 18.358 | 15.651 | 22.550 | 28.073 | 23.831 |
Tabel: Aantal bezoeken aan podiumvoorstellingen in gesubsidieerde podia. Bron: gegevens van podia.
De Burgerpeiling 2015 laat zien dat het bereik onder de volwassen Nijmegenaren van alle Nijmeegse gesubsidieerde podia samen op 65% ligt. Na de opening van het nieuwe Doornroosje is het bereik van Doornroosje onder volwassen Nijmegenaren (24%) meer in de buurt van de De Vereeniging (25%) en de Stadsschouwburg (29%) komen te liggen. Het eind 2015 uitgevoerde publieksonderzoek bij Doornroosje laat zien dat het aandeel bezoekers van boven de 40 jaar duidelijk hoger is dan ten tijde van het oude Doornroosje. Ook is de overlap tussen bezoekers van Doornroosje en die van de andere podia toegenomen. Wel is nog steeds een meerderheid van de bezoekers van Doornroosje jonger dan 40 jaar. Voor De Vereeniging blijft gelden dat de meeste bezoekers 40 jaar en ouder zijn. Voor de Stadschouwburg en het Lindenberg Theater zien we dat het bereik onder de jongvolwassenen lager ligt dan onder de leeftijdscategorieën daarboven. LUX trekt uit alle leeftijdscategorieën veel bezoekers. Wel nam het aandeel 40-plussers onder de LUX-bezoekers in de periode 2002-2011 flink toe.
In de periode 2007-2015 zagen we bij vier gesubsidieerde podia een daling van het bereik van de onder jongvolwassenen (Stadsschouwburg, De Vereeniging, LUX, Lindenberg Theater). Desondanks is het bereik van de gesubsidieerde podia onder de jongvolwassenen nog steeds wat hoger dan gemiddeld (68% tegen 65% van alle volwassen Nijmegenaren). Van de 40-54-jarigen bezoekt een even hoog aandeel één of meer gesubsidieerde podia (68%). Bij de 25-39-jarigen ligt dit aandeel hoger (75%) en bij de 55-plussers lager (53%).
Figuur: Bereik gesubsidieerde podia onder volwassen Nijmegenaren. Bron: Burgerpeiling 2015, O&S.
Voor LUX geldt dat relatief veel Nijmegenaren aangeven dat ze daar mininaal 3 keer per jaar naartoe gaan (20%). Ook Doornroosje wordt door een relatief grote groep minstens 3 keer per jaar bezocht (9% tegenover 4% voor de Schouwburg, 4% voor De Vereeniging en 3% voor de Lindenberg).
Landelijk zien we de volgende ontwikkelingen:
- Na een daling in de periode 2008-2012 nam het aantal bezoeken aan professionele podiumkunstvoorstellingen weer toe (in 2015 6% hoger dan in 2012, versus een stijging van 29% in Nijmegen, vooral door de opening van het nieuwe Doornroosje). Vooral bij concerten en dansvoorstellingen is het aantal bezoeken toegenomen.
- Het aantal bioscoopbezoeken is de afgelopen 10 jaar fors gestegen. In 2007 lag het aantal bezoeken per inwoner op 1,4. In 2016 is dat gestegen naar 2 bezoeken per inwoner. Ook nam de capaciteit flink toe; het aantal bioscoopstoelen in Nederland nam in de periode 2007-2016 met 34% toe.
Bibliotheek: aantal uitleningen stijgt weer
Na een langere periode van daling is het aantal uitleningen bij de Nijmeegse bibliotheekvestigingen in 2015 en 2016 weer aan het stijgen (1.229.869 in 2016 tegen 1.151.105 in 2014, een stijging met 6,8%). In de periode 2012-2014 nam het aantal uitleningen nog met 8% af. En ten opzichte van 2006 was het aantal uitleningen in 2014 24% lager.
De stijging van het aantal uitleningen heeft te maken met een forse stijging van het aantal uitleningen via Bibliotheek op school. Inmiddels is 10% van alle uitleningen is toe te schrijven aan Bibliotheek op school. Het gaat om een landelijk concept, waarbij bibliotheken samenwerking met basisscholen. Doel is het stimuleren van leesplezier en mediawijsheid (slim informatie kunnen zoeken). Bibliotheek op school biedt een combinatie van een collectie boeken met voor elke leerling wat wils en een digitaal leerlingportaal waar ze leeservaringen kunnen uitwisselen en toegang hebben tot de hele collectie.
Ook bij de twee vestigingen in Nijmegen-Noord - en in mindere mate ook bij de hoofdvestiging (Mariënburg) - nam het aantal uitleningen toe. Bij de vestigingen Hatert, Zwanenveld en Muntweg daalde het aantal uitleningen de laatste jaren.
Door de groei van het aantal bij Bibliotheek op school aangehaakte basisscholen steeg het aantal jeugdleden tot 12 jaar van 13.888 in 2015 naar 15.069 in 2016. Het aantal volwassen leden is al een aantal jaar licht aan het dalen, maar bleef in 2016 ten opzicht van 2015 tamelijk stabiel. Via onze Burgerpeiling hebben we zicht op de ontwikkeling van het gebruik onder de volwassenen. We zien een dalende trend voor het bibliotheekgebruik onder de volwassen Nijmegenaren. Wel is het percentage volwassen dat gebruikmaakt van de bibliotheek groter dan percentage volwassenen dat lid is van de bibliotheek. In 2015 34% maakte gebruik van de bibliotheek en deed 17% dat regelmatig (maandelijks of wekelijks).
Figuur 1: Percentage gebruikers en frequente gebruikers (minstens 1 keer per maand) van de openbare bibliotheek. Bron: Burgerpeiling, O&S.
Qua aantal leden scoort Nijmegen gunstiger dan het landelijke gemiddelde:
- Het percentage bibliotheekleden onder de volwassenen is hoger dan landelijk (12,7% in Nijmegen in 2016, versus 10,6% landelijk). Ook landelijk is het aantal volwassen leden al langere tijd aan het dalen. Ook het jaarlijks aantal uitleningen per volwassene is in Nijmegen hoger dan landelijk (3,3 in Nijmegen en 2,4 in Nederland).
- Het percentage leden onder de jongeren is beduidend hoger dan landelijk (2016: 88% in Nijmegen en 67% landelijk), maar we weten niet hoeveel jongeren daadwerkelijk gebruik maken van de bibliotheek. Een deel van de Nijmeegse jeugd is automatisch lid van de bibliotheek. Uit eerder onderzoek weten we dat niet alle personen die automatisch lid zijn ook gebruikmaken van de bibliotheek. Ook het jaarlijks aantal uitleningen per jongere (< 18 jaar) is in Nijmegen hoger dan landelijk (2016: 16,6 in Nijmegen en 9,9 in Nederland).
In 2015 is in opdracht van het college een onderzoek uitgevoerd naar de effectiviteit van de subsidie van de gemeente Nijmegen aan de bibliotheek. Bij het onderzoek is met name gekeken naar de maatschappelijke opbrengst: wat levert de bibliotheek de Nijmeegse bevolking op? Belangrijke conclusies zijn onder meer de volgende:
- De bibliotheek heeft een flink activiteitenaanbod voor specifieke doelgroepen, onder meer voor de Nijmeegse jeugd en laaggeletterden.
- Lokale bevolkingsonderzoeken laten zien dat bibliotheekgebruikers relatief vaak positief scoren op maatschappelijke betrokkenheid, actief burgerschap, cultuurparticipatie en de deelname aan (cultuur)educatie.
- Landelijke onderzoeken laten positieve effecten zien van a. landelijke concepten die de bibliotheek in Nijmegen uitrolt (de Bibliotheek op School, BoekStart) en van b. lokale bibliotheekprojecten gericht op laaggeletterden.
- De gevonden indicaties en bewijzen voor de maatschappelijke opbrengst van de bibliotheek, sluiten aan bij door de gemeente gewenste effecten (betere taalbeheersing, meer leesplezier, bijdragen aan de persoonlijke ontwikkeling).
Jaarlijks bezoekersaantal Museum Het Valkhof al langer onder de 100.000
De laatste zeven jaar is het bezoekersaantal niet meer boven de 100.000 gekomen. In de jaren 2007 t/m 2009 was dat nog wel het geval. Het hoge aantal in 2007 (bijna 160.000 bezoekers) had te maken met de succesvolle Herculaneum tentoonstelling (121.290 bezoekers in ruim 15 weken).
Figuur 1: Jaarlijks aantal bezoeken voor Museum Het Valkhof. Bron: jaarverslagen.